Câu 1

Trả lời câu 1 (trang 150 sgk Ngữ Văn 8, tập 1):

- Không gian: Côn Đảo là nơi khắc nghiệt, địa ngục trần gian.

- Điều kiện làm việc: Người tù khổ sai bị bóc lột, đàn áp.

- Tính chất công việc: Việc đập đá là công việc đày ải sức khỏe, tinh thần của người tù.

- Tư thế của người tù: đứng giữa đất Côn Lôn với tư thế ngạo nghễ, lẫm liệt- tư thế của đấng anh hào.

=> Mở đầu bài thơ hình ảnh hiên ngang của người tù yêu nước có khí phách.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 150 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):

- Bốn câu thơ đầu có hai lớp nghĩa: nghĩa thực và nghĩa tượng trưng.

   + Nghĩa thực: Công việc đập đá khổ cực, gian khó, đó là cách thực dân Pháp đày ải, hành hạ người tù cách mạng.

   + Nghĩa tượng trưng: Nổi bật lên tư thế hiên ngang, tinh thần ngang tàng của chí sĩ yêu nước.

- Giá trị nghệ thuật:

   + Làm trai, đứng giữa đất Côn Lôn: quan niệm truyền thống về chí nam nhi, hiên ngang, trụ cột, có chí lớn.

   + Làm cho lở núi non: sức mạnh phi thường làm thay đổi cục diện, tình thế.

   + Xách búa, đánh tan, năm bảy đống: không quản khó khăn, cực nhọc.

   + Ra tay, đập bể, mấy trăm hòn: chiến công kì tích của đấng trượng phu anh hùng.

- Khẩu khí của tác giả:

   + Sử dụng liên tiếp các động từ, tính từ mạnh nhằm khẳng định lòng kiêu hãnh của người có chí lớn, muốn hành động để giúp nước, cứu đời.

   + Giọng thơ đanh thép, hùng hồn thể hiện tư chất hiên ngang lẫm liệt, không chịu khuất phục.

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 150 sgk Ngữ Văn 8 tập 1):

- Tác giả thể hiện ý chí, vẻ đẹp tinh thần của người chiến sĩ cách mạng: khẩu khí ngang tàng, tinh thần sắt đá không khuất phục.

- Xây dựng tương quan đối lập - cách thức tác giả thể hiện cảm xúc:

   + Đối lập giữa thử thách gian khổ với sự bền chí, tinh thần kiên cường, sẵn sàng đối mặt với thử thách (tháng ngày, mưa nắng >< thân sành sỏi, dạ sắt son).

   + Đối lập chí lớn mưu đồ sự nghiệp với lúc sa cơ lỡ bước (mưa nắng >< bền dạ sắt son).

- Bốn câu thơ cuối thể hiện khí chất hiên ngang, trung kiên không sờn lòng đổi chí trước vận mệnh của đất nước, dân tộc.