1. Phương pháp giải bài tập tính lưỡng tính của amino axit

a. Dạng 1: Amino axit tác dụng với dung dịch axit hoặc bazơ

* Tác dụng với dung dịch axit

(NH₂)_xR(COOH)_y+ xHCl → (ClNH₃)_xR(COOH)_y

* Tác dụng với dung dịch bazơ

(NH₂)_xR(COOH)_y   + y NaOH → (NH₂)_xR(COONa)_y   + y H₂O

1mol                                        →    1mol                                           => m_m’ – m_aa = 22y  

n_aa                                                                                                                               => m_m’ – m _aa

* Dạng hỗn hợp amino axit tác dụng với HCl và NaOH

+Glu : x mol và aa [R(COOH)(NH₂)]: y mol

         Luôn có n_HCl = x + y và n_NaOH = 2x + y

+lys : x mol và aa [R(COOH)(NH₂)]: y mol

         Luôn có n_HCl = 2x + y và n_NaOH = x + y

+Glu : x mol và lys: y mol

         Luôn có n_HCl = x + 2y và n_NaOH = 2x + y

b. Dạng 2: Amino axit tác dụng với axit, sau đó lấy hỗn hợp tác dụng với dung dịch bazơ và ngược lại.

* Amino axit $\xrightarrow{HCl}$ (A) $\xrightarrow{NaOH}$ (B)

     H₂N-R-COOH + HCl → ClH₃N-R-COOH  (A)

      ClH₃N-R-COOH + 2NaOH  →  H₂N-R-COONa (B) + NaCl + 2H₂O

      => coi hỗn hợp A gồm amino axit và HCl không phản ứng với nhau và đều phản ứng với NaOH

* Amino axit $\xrightarrow{NaOH}$ (B) $\xrightarrow{HCl}$ (A)

Tương tự như (a) coi hỗn hợp B gồm amino axit và NaOH không phản ứng với nhau và đều tác dụng với HCl

2. Phương pháp giải bài tập đốt cháy amino axit

Phương trình đốt cháy amino axit tổng quát

           C_xH_yO_zN_t  + $\dfrac{2x+y/2-z}{2}$O₂  $\xrightarrow{{{t}^{o}}}$ xCO₂ + $\dfrac{y}{2}$H₂O + $\dfrac{t}{2}$N₂

Bảo toàn nguyên tố : $C\text{ }=\text{ }\dfrac{{{n}_{C{{O}_{2}}}}}{{{n}_{a\min o\,\,axit}}}\text{;}\,\,\text{ }H\text{ }=\text{ }\dfrac{2{{n}_{{{H}_{2}}O}}}{{{n}_{a\min o\,\,axit}}}$

Bảo toàn khối lượng: m_aa = m_C + m_H + m_O/aa + m_N

Bảo toàn nguyên tố oxi:  ${{n}_{O/aa}}+\text{ }2.{{n}_{{{O}_{2}}}}=\text{ }2.{{n}_{C{{O}_{2}}}}+\text{ }{{n}_{{{H}_{2}}O}}$

3. Phản ứng khác của amino axit

Amino axit có nhóm NH₂ → có tính chất hóa học tương tự amin bậc I

Amino axit có nhóm COOH → có tính chất hóa học tương tự axit cacboxylic

Ngoài ra, nếu mạch C của amino axit không no còn có phản ứng cộng Brom, …

4. Phương pháp giải bài tập dẫn xuất của amin và amino axit

Một số hợp chất hữu cơ C_xH_yO_zN_t  thường gặp

a. Amino axit NH₂ – R – COOH

b. Este của amino axit NH₂-R-COOR'

NH₂-CH₂-COOC₂H₅ + HCl + H₂O → NH₃Cl-CH₂-COOH + C₂H₅OH

NH­₂-CH₂-COOCH₃ + NaOH → NH₂-CH₂-COONa + CH₃OH

c. Muối amoni của NH₃ hoặc amin

- Muối amoni của amin với axit vô cơ như CH₃NH₃NO₃ ; (C₂H₅NH₃)₂CO₃; ....

- Muối amoni của amoniac với axit hữu cơ như CH₃COONH₄; CH₂=CH-COONH₄

- Muối amoni của amin với axit hữu cơ như CH₃COONH₃CH₃; CH₂=CH-COONH₃C₆H₅

→ Các loại muối amoni đều có phản ứng với dung dịch kiềm tạo thành muối và amin hoặc amoniac. Trường hợp tạo khí mùi khai cần lưu ý rằng ngoài amoniac thì các amin cũng có mùi khai.

d. Hợp chất nitro (chứa nhóm NO₂)

Ví dụ: C₂H₅NO₂, C₆H₅NO₂, …